Nú moet het gaan gebeuren. Na 17 jaar research en finetunen weet PlantLab precies wat er nodig is om super efficiënt gezonde groenten en kruiden te verbouwen. In een afgesloten laboratorium, zonder pesticides, met 95% minder water en op 99% minder land. Indoor farming en vertical farming zijn de toverwoorden: een verticale kwekerij op een oppervlak van twee voetbalvelden kan een stad van honderdduizend inwoners dagelijks van twee ons groente voorzien. De eer is nu aan de recent toegetreden directeur Eelco Ockers om naast de gewassen ook de organisatie te laten groeien en bloeien.

Wat is het plan? Hoe gaat PlantLab – zoals jullie missie beschrijft – helpen om de wereld te voeden?
“We gaan we heel snel veel meer indoor farms bouwen waarmee we onder andere tomaten, komkommers, basilicum en munt kunnen verbouwen. Hoeveel ga ik niet zeggen, maar veel. We hebben er nu drie. De eerste staat in Amsterdam, in het voormalig hoofdkantoor van IBM vlak langs de A10; dat is de grootste. Daarnaast hebben we er een in Indianapolis in Amerika en eentje in Nassau op de Bahama’s. Nu nog gemiddeld zo’n vijfduizend tot tienduizend vierkante meter groot. Maar wat ons betreft worden ze nóg groter.”

Jullie hebben € 120 miljoen in kas; wie zijn de investeerders?
“Dat zijn partijen met een langetermijnvisie, waaronder De Hoge Dennen – de investeringsmaatschappij van de Kruidvatfamilie De Rijcke. Dat is voor ons heel plezierig. We voelen niet de druk van een snelle exit.”

Hoezo op de Bahama’s trouwens?
“Omdat daar niets groeit. Het is een afgelegen eilandengroep met een kleine vierhonderdduizend inwoners waar alle producten moeten worden ingevlogen. Het is daar bovendien een uitdaging om de energietoevoer goed geregeld te krijgen. Die is instabiel waardoor we geregeld gebruik moeten maken van generatoren als de stroom uitvalt. Aangezien we 95% minder water gebruiken dan nodig is voor normale landbouw, is water gelukkig géén uitdaging. Onze gedachte is dat als het ons daar lukt om een indoor farm draaiende te krijgen, het vrijwel overal mogelijk is. En het lukt. We telen daar met succes sla en komkommers.”

Jullie kiezen bewust voor locaties in of vlakbij steden, waarom?
“Dan zitten we het dichtst bij onze afnemers, de consumenten. Dat scheelt enorm veel transport- en opslagkosten. Bovendien zijn groenten en kruiden het meest vers als je ze van dichtbij haalt.”

En nu is het een kwestie van wereldwijd opschalen?
“Precies. Dat is wat we nu heel snel willen en moeten doen. De vraag naar onze groente en kruiden is enorm groot. We hebben nog niet voldoende capaciteit om daaraan te voldoen. We verkopen al aan de online supermarkt Picnic en aan Van Gelder, een grote horecaleverancier. Maar we willen ook aan andere grote supermarkten verkopen. Die willen wel, maar we kunnen nog niet voldoende leveren. We moeten dus heel snel opschalen. Meer farms bouwen en de organisatie uitbouwen. Er werken nu honderd mensen bij de organisatie als geheel, maar dat worden er meer.”

(lees verder onder de foto)

Hoe groot willen jullie worden?
“In 2030 willen we € 1 miljard omzet draaien. Dat is veel, maar toch slechts 0,1% van de wereldmarkt. Dat moet te doen zijn.”

Jullie zijn niet de enige die dit doen. Wat maakt dat jullie deze strijd gaan winnen?
“Klopt. Vertical farming is booming. Er wordt wel gespeculeerd dat in 2030 de helft van alle sla wereldwijd indoor wordt verbouwd. Maar wat wij voor hebben op andere partijen, is dat wij al 17 jaar plantenkennis hebben zitten in dit bedrijf. De oprichters Leon van Duijn, Marcel Kers en John van Gemert zijn ook inhoudelijk nauw betrokken bij de onderneming. Die kennis is een enorm voordeel. Want vergis je niet: vertical farming is enorm complex. Dat doe je niet zo maar even.”

Hoezo complex, kun je dat uitleggen?
“De planten krijgen licht, klimaat en voeding precies op maat. Als de lampen nét niet goed staan afgesteld of net niet scherp genoeg zijn, de temperatuur net een halve graad te laag of te hoog is, of het zaadje op het verkeerde moment de grond in gaat, neemt de opbrengst met tientallen procenten af. Juist door die opbrengst te optimaliseren kun je impact maken. We kunnen dan elke 16 dagen onze sla oogsten: 23 keer per jaar. Vergelijk dat met een reguliere boer die dit slechts een aantal keer per jaar kan met heel veel meer water, grond en pesticides. Maar dan moet wel alles kloppen. Dat vraagt om hightech kennis.”

Waarom dat paarsige licht? En hoe lukt het om pesticidevrij te produceren?
“Planten gebruiken alleen maar het rode en blauwe deel van het zonlicht. Vandaar die kleuren. Wat planten nog meer uit zonlicht halen, kunnen we ook kunstmatig regelen via temperatuur, luchtvochtigheid en luchtbeweging. En er zijn geen pesticides nodig doordat we in afgesloten ruimtes werken. Daar komen geen insecten voor.”

Het klinkt mooi: geen pesticides, 95% minder water, 99% minder land. Maar jullie gebruiken wel veel kunstlicht.
“Ja, we werken met LED. Dat is weliswaar zuiniger dan reguliere verlichting maar kost nog altijd energie. We steken veel geld in onderzoek en ontwikkeling om met minder licht toch dezelfde opbrengst en kwaliteit te bereiken. Verder gebruiken we uitsluitend groene stroom en zijn we bezig met concepten om zelf stroom op te wekken uit eigen zonnecollectoren. Maar het is een voortdurend punt van aandacht. Overigens weegt de vele malen hogere opbrengst ruimschoots op tegen het nadeel van het energieverbruik.”

Wil PlantLab winst maken?
“Ja, want met die winst kunnen we investeren in meer farms en kunnen we écht verschil maken. Dat zullen we ook doen: we bouwen steeds nieuwe farms bij. Daardoor zal het nog wel even duren voordat we als bedrijf winstgevend zijn. Maar elke farm op zich kunnen we snel winstgevend maken – binnen een jaar.”

Je werkte eerder bij Unilever, Procter & Gamble en farmaceut Stada. Hoezo de overstap naar PlantLab?
“Toen ik hoorde wat PlantLab deed, was ik totaal gegrepen. Ik moét dit gewoon doen, was mijn eerste reactie. Het is zo’n goed verhaal, daar kun je niet tegen zijn. Dat merken we ook aan klanten: iedereen wil onze producten. We zijn competitief geprijsd en de impact die we kunnen hebben op het wereldvoedselsysteem is enorm. Daar wil ik héél graag bij zijn.”

Hoe groot is die impact nu?
“Nu nog relatief klein. Maar de potentie is enorm. De komende jaren gaat er op dit gebied heel veel gebeuren. Het maatschappelijk bewustzijn rond goed en eerlijk voedsel groeit snel. Mensen snappen steeds beter dat een kilo bananen van een euro uit Costa Rica nooit op een duurzame manier kan zijn geproduceerd. Je ziet langzaam maar zeker dat de bereidheid groeit om daar meer voor te betalen. Dat zegt iets over hoe belangrijk mensen het onderwerp vinden. En ik was bij nog één ding vergeten: de manier waarop wij groente en kruiden produceren zorgt voor een enorme verbetering van de smaak. Als je in een van onze tomaten bijt of onze basilicum proeft, weet je niet wat je meemaakt. Daar is geen pesticide aan te pas gekomen. Dat is de pure smaak van het gewas. Dan wil je nooit meer anders.”

Eelco Ockers

Eelco Ockers (46) studeerde rechten in Leiden en startte zijn loopbaan bij Procter & Gamble. Hij werkte als senior sales director bij Unilever, vervulde diverse commerciële en managementfuncties bij Reckitt en was tot 2021 CEO Duitsland bij de Stada Group, een farmaceutisch bedrijf. Sinds 1 februari 2022 is hij CEO bij PlantLab, specialist in vertical indoor farming in 's-Hertogenbosch met inmiddels 100 medewerkers en labs in Amsterdam, Indianapolis (VS) en Nassau (Bahama's).