Van meubels tot bedden en matrassen, van vloeren tot leemstuc, van bouwmaterialen tot natuurverfproducten: de Nijmeegse woonwinkel Atrium heeft een enorm breed assortiment aan duurzame en puur natuurlijke producten voor huis en interieur. “De klant moet hier voor alles terecht kunnen”, vindt eigenaar Ton Aalbers. “Op sommige bouwmaterialen zit maar heel weinig marge, maar die houden we gewoon in ons assortiment.”

Waarom heb jij gekozen voor biologisch bouwen en wonen?
“Omdat je woning en interieur enorm veel invloed kunnen hebben op je gezondheid. Duurzaamheid gaat veel verder dan energiezuinig – het gaat ook om gezond en prettig. Mensen weten niet dat de interieurlucht van hun huis of kantoor vaak slechter is dan de buitenlucht. Zie je kleding als tweede, en je huis als derde huid: trek je een plastic regenjas aan, die niet kan ademen, dan krijg je het binnen de kortste keren ongezond warm. Datzelfde geldt voor je huis: als je dat bekleedt met synthetische vloerbedekking, vinyl behang en synthetische latex op het plafond, creëer je een omgeving die niet kan ademen en geen vocht kan opnemen en afstaan.”

Is dat zo erg?
“Ja, want oplosmiddelen uit meubels, weekmakers uit plastic, organische stoffen uit inkten en drukwerk en aromatische stoffen uit schoonmaakmiddelen blijven dan allemaal om je heen hangen. Met natuurlijke producten voorkom je dit, dan krijg je een gezond binnenklimaat. En krijg je minder snel last van vermoeidheid, concentratiegebrek of hoofdpijn.”

Is goed ventileren niet genoeg?
“Goed ventileren is uit ons systeem verbannen door de ‘nationale kierenjacht’. Mensen zetten vijftien minuten een raam open en dan hebben ze geventileerd. Terwijl ventileren is: altíjd ramen open, een permanente luchtstroom door je huis zonder dat het gaat tochten.”

Moet een gezond interieur ook glad en clean zijn, tegen astma en allergieën bijvoorbeeld?
“De gedachte is vaak dat je bij astma of allergieën beter gladde vloeren kunt nemen omdat je die makkelijk stofvrij kunt houden. Maar dat klopt niet! Het Duitse Astmafonds heeft aangetoond dat een gladde synthetische vloer door zijn statische lading zelfs meer samengeklonterd vuil in de lucht veroorzaakt dan bijvoorbeeld wollen vloerbedekking.”

Welke misvattingen zie en hoor jij nog meer op de winkelvloer?
“Nou, ik snap niet goed waarom mensen nu massaal inzetten op zonnepanelen. De beste isolatie is en blijft gewoon een extra trui aantrekken, maar dat lijken we te zijn vergeten. Het is op zich goed dat mensen zelf stroom opwekken en energiezuinige producten kopen. Maar al die apparaten samen verbruiken nog altijd steeds méér energie. Zo komen we er nooit als mensheid. Het wezenlijke probleem is in mijn ogen dat onze aarde steeds meer overbevolkt raakt.”

Welk type klanten trekt Atrium?
“Heel wisselend. Studenten komen hier natuurverf kopen voor hun nieuwe kamer, mensen met rugproblemen komen voor ergonomische stoelen, puristen komen voor leembouwproducten, ouderen komen hier voor een goed bed. Het verbaast mij altijd dat mensen zonder blikken of blozen een ton voor een nieuwe auto neertellen, maar vaak niet veel geld willen besteden aan een gezond bed of een natuurlatex matras. Terwijl die heel direct bijdragen aan je gezondheid. Je ligt tenslotte toch zo’n acht uur per dag in bed…”

Geen mobiele telefoon op ‘t nachtkastje, vanwege de straling?
“Inderdaad. Liever ook geen tv. En neem een bed van hout, niet van metaal – dat geleidt elektromagnetische velden.”

Pleit jij ook voor ‘stralingsvrij bouwen’, waar je steeds meer over hoort?
“Ja. Op zich krijg je er niks van, van straling. Maar we weten uit wetenschappelijke experimenten met ratten dat een kanker zich veel sneller ontwikkelt zodra de rat in aanraking komt met een elektromagnetisch veld. Dus simpel voorkomen is beter dan genezen.”

Hoe controleren jullie de claims van jullie leveranciers, bijvoorbeeld dat hun meubelen gifvrij zijn?
“Wij hebben erg lange relaties met onze twintig vaste fabrikanten, soms wel decennialang. Dus we weten wie we kunnen vertrouwen. Daarnaast: als je iets koopt van massief onbehandeld hout, weet je zeker dat daar geen rare oliën of andere stoffen aan zijn toegevoegd.”

Doen bouwbedrijven al meer aan biologisch bouwen en wonen?
“Hm, nee. Ze laten zich alleen leiden door regels van de overheid. Leg je zonnepanelen op het dak van een huurwoning, dan scoor je meer punten en kun je een hogere huur vragen. Nou, dat systeem werkt dus heel goed. Maar we hebben nog een lange weg te gaan.”

Je klinkt bezorgd. Zie je genoeg vooruitgang?
“In Nederland focussen we erg op de korte termijn, op lage kosten. In bijvoorbeeld Duitsland zijn ze wél heel verantwoord bezig, dat vind ik mooi om te zien: Duitsers bouwen een huis voor de rest van hun leven. Ze investeren daardoor makkelijker in goede, gezonde materialen. Denk aan natuurlijke isolatiematerialen of keramische stenen, waardoor een huis veel beter kan acclimatiseren. Ik hoop dat we ook in Nederland meer aandacht zullen krijgen voor een gezonde leefomgeving.”

Hoe gezond is jullie biologische business intussen financieel?
“Omzet interesseert mij geen bal. Waar ik dan wel naar kijk: of we van de zaak kunnen leven. Nou, dat gaat prima. Na bijna dertig jaar zie ik mezelf nog steeds meer als idealist dan als ondernemer.”

Ton Aalbers startte na zijn studie binnenhuisarchitectuur in 1994 met Atrium Biologisch Bouwen en Wonen. Hij opende de eerste vestiging in Nijmegen en een paar jaar later een tweede winkel in Arnhem, toen ook zijn broer Guus in de zaak kwam. Van meet af aan lag de nadruk in hun assortiment op biologisch bouwen en wonen. Ton Aalbers woont in het Duitse Zyfflich, vlak bij Nijmegen, in een ecologisch verbouwde boerderij.