Maar liefst 58% van het pensioenvermogen van Pensioenfonds Detailhandel zit in obligaties, voor een totaal bedrag van meer dan € 16 miljard. Maar wat zijn obligaties eigenlijk? Welke soorten bestaan er? Wanneer is een obligatie groen? En wat maakt juist obligaties zo stabiel?

Geld om te groeien
Lukas Daalder, beleggingsstrateeg van BlackRock Nederland, weet alles over obligaties. Dus wie kan dat beter uitleggen dan hij? Hij schetst eerst een voorbeeld: “Stel dat jij een bedrijf hebt dat je flink wilt laten groeien. Dan heb je veel kapitaal nodig. Daarvoor kun je onder meer terecht bij de bank. Maar heb je écht grote bedragen nodig – denk vele miljoenen – dan is zelfs een lening van de bank vaak niet genoeg.” Dan zitten er maar twee dingen op: je bedrijf naar de beurs brengen en aandelen uitgeven. Of obligaties uitgeven. 

Obligaties: slim alternatief
Obligaties kunnen voor zo’n bedrijf een slim alternatief voor aandelen zijn, vindt Daalder. “Aandelen uitgeven heeft namelijk als nadeel dat de aandeelhouders ook mede-eigenaar worden van je bedrijf, en dat je daarmee de sturing over je bedrijf kwijt kunt raken. Obligaties hebben dat nadeel niet. Dat zijn leningen met een vaste looptijd tegen een vaste rente. En aan het eind van de looptijd – bijvoorbeeld drie of vijf jaar – krijg je als obligatiehouder je volledige inleg terug.” 

Staatsobligaties
Net als bedrijven kunnen ook landen/overheden zulke schuldpapieren uitgeven. Daalder: “Staten hebben vaak vele miljarden nodig, bijvoorbeeld voor grote investeringen in infrastructuur of groene energie. Zij kunnen daarvoor geen aandelen uitgeven, want een overheid is geen bedrijf. Ook daarvoor zijn obligaties een handig alternatief. Dat heten dan staatsobligaties.” 

Meer risico? Hogere rente
Bij lenen en beleggen geldt altijd: hoe groter de kans dat je je geld eventueel kwijtraakt, des te hoger de rente die je mag vragen. “Daarom leveren staatsobligaties van landen met een solide economie (zoals Duitsland en Nederland) een veel lagere rente op dan van landen die hun overheidsbegroting minder goed op orde hebben – denk aan Argentinië of Griekenland.” Datzelfde principe geldt bij bedrijfsobligaties: de rente die je krijgt op obligaties van financieel solide bedrijven zoals Apple en ASML is lager dan die op obligaties van financieel ‘beweeglijker’ bedrijven, bijvoorbeeld sterk opkomende bedrijven zoals Tesla of Just Eat Takeaway (van Thuisbezorgd).

Hoge rente goed voor obligaties?
Waarom beleggen pensioenfondsen in aandelen én in obligaties? Daalder: “Dat doen ze vooral om hun risico’s te spreiden. Het verleden laat zien dat aandelen en obligaties meestal tegengesteld bewegen: stijgt de ene categorie, dan daalt de andere. Dat is overigens niet altijd zo: vorig jaar daalden zowel aandelen als obligaties – maar dat was echt uitzonderlijk.” Bovendien: pensioenfondsen beleggen voor de (zeer) lange termijn. De historie leert dat de combinatie van beleggingen in uiteenlopende obligaties en aandelen de beste resultaten oplevert.

Veilig gespreid
Van alle beleggingen heeft Pensioenfonds Detailhandel 58% belegd in obligaties, verspreid over staats- en bedrijfsobligaties. Daalder: “Dat spreiden is een bewuste keuze: daardoor spreidt Pensioenfonds Detailhandel ook de risico’s. Binnen obligaties kiezen zij bovendien bewust in verschillende varianten. Bij voorkeur van landen en bedrijven met een laag risico. Maar ook een portie met wat meer risico – voor net dat beetje extra rendement.”

Meer in groene obligaties
Om steeds meer klimaatneutraal te beleggen, heeft Pensioenfonds Detailhandel haar portefeuille bedrijfsobligaties de laatste tijd flink verduurzaamd. Hoofd Beleggingen Henk Groot: “We hebben daarvoor in 2021 onder meer samen met indexprovider FTSE Russell en vermogensbeheerder BlackRock een eigen duurzaamheidsindex ontwikkeld. Daarin zitten obligaties van bedrijven die steeds duurzamer en meer verantwoord willen werken – zogeheten ‘groene obligaties’ of green bonds. Dit zijn obligaties die landen of bedrijven uitgeven om er groene investeringen mee te financieren. Met de bouw van die nieuwe index hebben we een CO2-reductie gerealiseerd van 69%.”
In bedrijfsobligaties heeft Pensioenfonds Detailhandel nu € 3 miljard belegd. En van de totale obligatieportefeuille is inmiddels 10% groen. “Daarmee zijn we er nog niet”, erkent Groot. “Maar we gaan de goede kant op, stap voor stap en doelgericht.”